Mú Từn là loại dược liệu được sử dụng phổ biến trong những bài thuốc sắc nước và ngâm rượu cải thiện sức khỏe và hỗ trợ chữa trị bệnh. Hiệu quả đem lại tương đối khả quan và rất an toàn khi áp dụng đúng phương pháp thực hiện và không sai liều lượng. Nhưng đòi hỏi sự kiên trì và phụ thuộc khá nhiều vào cơ địa người dùng.
- Tên gọi khác: Cù boong nậu, lợn điên,…
- Tên khoa học: Rourea oligophlebia Merr
- Họ: Khế
Mô tả mú từn
1. Đặc điểm nhận biết
Mú từn là một loại cây thuộc họ dây leo thân gỗ với chiều dài trung bình từ 6 đến 20 mét. Cành non nhiều lông mềm và cao khoảng 0,5 – 1mm. Lá dạng kép với 7 đến 9 phụ phiến xoan và mọc gần đối với cỡ 4 – 10 x 2 – 5cm, mũi lõm, chóp lá tà, đáy bất đối xứng và mặt dưới nhiều lông, 3 – 4 cặp gân phụ. Hoa mọc tại vị trí nách lá với cụm hoa cao khoảng 2 – 7cm và ít hoa.
2. Phân bố
Mú Từn được tìm thấy tại một số quốc gia trên thế giới như Indonesia (Sumatra). Ngoài ra, xuất hiện tại rất nhiều tỉnh/thành phố của Việt Nam như Thừa Thiên Huế, Tuyên Quang, Đà Nẵng, Thái Nguyên và Nghệ An (Quế Phong: Mường Nọc, Châu Thôn, Nậm Nhóng, Châu Kim, Hạnh Dịch, Nậm Giải, Tri Lễ,…).
3. Thu hái, sơ chế
Mú Từn thường mọc nơi rừng sâu – trên những kẻ núi đá cao và sừng sững nên việc thu hái gặp khá nhiều khó khăn, bất cứ khi nào cũng có thể bị thương hoặc tính mạng gặp nguy hiểm. Nhưng nếu là dân trong nghề thì hoàn toàn có thể an toàn, kiểm soát được rủi ro và hạn chế được tối đa những sự cố ngoài ý muốn.
Thu hái dược liệu có thể thực hiện được vào mọi khoảng thời gian trong năm. Nhưng cần chú ý không khai thác theo kiểu tận thu mà chỉ đào một phần để giữ gìn nguồn thuốc cho tương lai. Bởi hiện nay, nhiều nơi đã bị cạn kiệt, không còn hoặc thấy tồn tại rất ít dược liệu, về sau sẽ có thể không còn xuất hiện trong tự nhiên.
Dược liệu sau khi thu hái sẽ được đem đi rửa sạch để loại bỏ bùn đất và bụi bẩn. Tiếp đến, cưa thành những đoạn ngắn và chẻ dọc để vỏ không bị dập nát – không làm giảm công dụng. Hoặc giữ nguyên vẹn để không mất nhiều thời gian và sức lực thực hiện các công đoạn sơ chế mà vẫn đảm bảo được những giá trị cần có.
4. Bộ phận sử dụng
Bộ phận sử dụng chính ở mú từn là thân và rễ.
5. Thành phần hóa học
Thành phần hóa học của mú từn gồm có tinh dầu và những dược chất quý – tốt cho cơ thể. Tiêu biểu là:
- Nerolidol ( 32,1 %) – công dụng chính là ngăn chặn những tế bào ung thư phát triển.
- Neral (22,7 %) – có khả năng kháng khuẩn mạnh.
- B-myrcen (15,9 %) – giúp giảm đau, chống viêm, giãn cơ và làm cho tác dụng an thần tăng lên.
- Spathoulenol (12,7 %) – chống oxy hóa, làm cho quá trình vận chuyển những acid hữu cơ chậm lại, làm tăng khả năng hấp thu iod của tuyến giáp,…. Tuy nhiên, thành phần này nếu được sử dụng nhiều có thể khiến ngũ tạng bên trong cơ thể bị tổn thương.
Vị thuốc mú từn
1. Tính vị
Mú từn có tính bình, vị hơi chát và mùi thơm ngậy.
2. Công dụng theo đông y
Theo đông y, mú từn có công dụng kháng viêm và bổ gan thận. Ngoài ra, thường được sử dụng để chữa trị yếu sinh lý, liệt dương, mỏi gối và đau lưng, tăng khả năng ham muốn tình dục ở nam giới, cầm máu.
3. Công dụng theo y học hiện đại
Theo y học hiện đại, mú từn có chứa các thành phần có tác động tích cực đến nhiều hệ cơ quan bên trong cơ thể nên mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe con người như:
- Bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lực, kích thích nhu cầu về tình dục, kéo dài thời gian khi quan hệ, giảm mệt mỏi.
- Hỗ trợ chữa trị những bệnh liên quan đến sinh lý ở nam giới như xuất tinh sớm, di mộng tinh, liệt dương, rối lượng cương dương, yếu sinh lý,….
- Hỗ trợ chữa trị nhức mỏi đầu gối và tay chân, đau lưng, đau nhức xương khớp, phong thấp.
- Kháng sinh mạnh, làm lành vết thương nhanh chóng, chữa trị chấn thương, cầm máu.
- Tăng ham muốn cho nam và nữ, chữa trị bệnh hiếm muộn và tăng khả năng sinh sản.
- Tăng cường, bồi bổ sức khỏe cho người thường xuyên bị mệt mệt mỏi, căng thẳng, suy nhược cơ thể.
- Hỗ trợ chữa trị bệnh gout, thoái hóa đốt sống và gai cột sống.
4. Cách sử dụng và liều lượng
Mú từn thường được sử dụng theo hai cách là sắc nước uống và ngâm rượu với liều lượng hợp lí (theo chỉ dẫn của thầy thuốc) để đạt được hiệu quả như mong đợi và tránh được các tác dụng phụ (phản ứng dị ứng) ngoài ý muốn – giúp sức khỏe tốt hơn và không ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân trong mọi trường hợp.
Cách 1: Sắc nước uống
Chuẩn bị:
- 25 – 30 gram thân và rễ khô hoặc 50 gram tươi
- 1 lít nước
Cách thực hiện:
- Thân và rễ đem làm sạch để đảm bảo không còn vi khuẩn, đất cát và bụi bẩn.
- Cho vào ấm nấu cùng với lượng nước đã chuẩn bị, đến khi sắc lại còn khoảng 1/2 thì tắt bếp.
- Lọc lấy nước, chia thành 3 phần bằng nhau và uống vào 3 buổi trong ngày để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ chữa trị bệnh tốt nhất.
Cách 2: Ngâm rượu
Chuẩn bị:
- 1 kg thân và rễ khô hoặc 5 kg tươi
- 5 lít rượu trắng
Cách thực hiện:
- Thân và rễ cũng đem đi rửa sạch để đất cát, bụi bẩn và vi khuẩn không còn tồn đọng bên trên.
- Để ráo nước và cho vào bình ngâm cùng với rượu trắng trong khoảng 30 ngày. Đối với dược liệu tươi là 90 đến 100 ngày.
- Mỗi ngày uống tối đa 65ml – tương đương 1 đến 3 chén rượu nhỏ. Tuyệt đối không dùng nhiều hơn nếu không muốn liệt dương, bởi dược liệu chứa kháng sinh.
Lưu ý khi sử dụng mú từn
Mú từn rất tốt và tương đối an toàn, lành tính nếu được sử dụng đúng cách và tuân thủ nghiêm ngặt về liều lượng. Ngược lại, có thể làm cho bản thân lợi bất cập hại. Nên để tránh tối đa những rủi ro và tác dụng phụ không mong muốn, cũng như bảo vệ cho chính mình và đạt được kết quả đúng kì vọng thì bạn lưu ý một số điều sau:
- Không nên sử dụng dược liệu liên tục trong khoảng thời gian dài, mà nên dùng 10 ngày – nghỉ 7 ngày. Sau khoảng 60 ngày thì kết thúc hẳn.
- Người có tiền sử mắc bệnh huyết áp cao và tim mạch cần cân nhắc trước khi sử dụng dược liệu, nhất là uống rượu mú từn. Những trường hợp khác phải dùng điều độ và không lạm dụng để tránh sinh hoạt tình dục và hưng phấn quá mức – ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
- Người dưới 18 tuổi không nên sử dụng, bởi dược liệu rất bổ dưỡng và có thể gây ra các kích thích mạnh mẽ – gây ra tình trạng cương dương cực độ.
- Sử dụng dược liệu để cải thiện sức khỏe hoặc hỗ trợ chữa trị bệnh thường cho hiệu quả khá chậm nên đòi hỏi bạn phải kiên trì và không nôn nóng. Ngoài ra, hiệu quả còn phụ thuộc khá nhiều vào cơ địa và những yếu tố khác.
- Chỉ sử dụng dược liệu song song với thuốc tây khi được chỉ định. Bởi có thể làm giảm hiệu quả hoặc gây ra những phản ứng dị ứng – ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bản thân và quá trình chữa trị bệnh.
- Sau một thời gian sử dụng mú từn, nếu không thấy hiệu quả thì bạn nên đổi sang dược liệu khác. Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường, bạn nên ngưng lập tức và đến bệnh viện/cơ sở y tế để kiểm tra, thăm khám và được hướng dẫn biện pháp xử lý.
Mú từn thích hợp với người trung tuổi bị yếu sinh lý, người lớn tuổi thường xuyên đau nhức xương khớp,…. Nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng để đạt được hiệu quả cao và đảm bảo được an toàn cho bản thân. Bên cạnh đó, phải lựa chọn địa chỉ uy tín khi mua để chắc chắn về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ và không gặp phải dược liệu giả.
BÀI VIẾT CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!